W przypadku zupełnego i trwałego rozkładu pożycia małżeńskiego jedynym sposobem zakończenia małżeństwa jest rozwód. Pozwala on w legalny sposób rozwiązać zawarty związek małżeński oraz uregulować sprawy dotyczące łącznie obojga małżonków, takie jak władza rodzicielska nad wspólnymi małoletnimi dziećmi, ustalenie miejsca ich zamieszkania, alimenty na ich utrzymanie, a także podział majątku wspólnego małżonków, uregulowanie sposobu korzystania ze wspólnego mieszkania. Sąd orzekając rozwiązanie małżeństwa, może określić w wyroku, który z małżonków jest wyłącznie winny jego rozpadowi, bądź od tego odstąpić. Wyjaśniamy, kiedy warto wnioskować o rozwód z orzekaniem o winie oraz jakie są jego wady i zalety.
Jakie są rodzaje rozwodu?
Podczas postępowania rozwodowego sąd może orzekać o winie współmałżonków, jednak nie jest to konieczne. Rozwód z orzekaniem o winie to jeden z możliwych sposobów rozwiązania małżeństwa. Drugą opcją jest rozwód bez orzekania o winie, który obecnie stanowi najchętniej wybierane rozwiązanie w przypadku współmałżonków decydujących się na zakończenie związku małżeńskiego, ze względu na ograniczenie postępowania dowodowego, a tym samym szybsze zakończenie postępowania w sprawie.
Rozwód z orzeczeniem o winie – na czym polega i kiedy można o niego wnosić?
Rozwód z orzeczeniem o winie ma na celu udowodnienie, że za rozpad małżeństwa odpowiada jeden ze współmałżonków. Zaznaczyć jednak należy, iż również możliwe jest ustalenie przez sąd w wyroku rozwodowym, iż winę za rozpad związku małżeńskiego ponoszą obie strony. W przypadku orzekania o winie podstawą do obciążenia jednego z małżonków odpowiedzialnością za rozpad pożycia małżeńskiego mogą być m.in.:
- zdrada,
- znęcanie się psychiczne i fizyczne nad współmałżonkiem i członkami rodziny,
- niedopełnianie obowiązków małżeńskich i rodzicielskich,
- działanie na szkodę finansową rodziny poprzez trwonienie wspólnego majątku.
Powodów orzeczenia rozwodu z wyłącznej winy jednego ze współmałżonków może być wiele, wyżej wymienione przykłady nie stanowią zamkniętego katalogu. Podstawą do wnioskowania o rozwiązanie małżeństwa z orzeczeniem o winie jednego małżonka mogą być zarówno przyczyny związane ze sferą uczuciową, jak i sferą fizyczną oraz gospodarczą.
Wady i zalety rozwodu z orzekaniem o winie
W przypadku, gdy wnioskujemy o wydanie rozstrzygnięcia co do winy za rozpad pożycia małżeńskiego ciąży na nas obowiązek udowodnienia przed sądem, że winę za całkowity i trwały rozkład pożycia małżeńskiego ponosi współmałżonek. W tym celu niezbędne jest wcześniejsze przygotowanie się i zgromadzenie wiarygodnych dowodów na tę okoliczność, które będą podstawą do wydania wyroku w tym przedmiocie przez sąd. Sprawy rozwodowe, w których sąd orzeka o winie jednego lub obojga współmałżonków trwają znacznie dłużej, co jest podstawową wadą tego rozwiązania. W tym przypadku musimy liczyć się także z koniecznością ujawnienia przed sądem krępujących i intymnych szczegółów naszego życia małżeńskiego. Rozwód z orzekaniem o winie ma także pewne zalety, albowiem jeśli sąd uzna, że jeden z małżonków ponosi winę za rozpad rodziny, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku. Orzeczenia zasądzające alimenty na rzecz byłego małżonka, w sytuacji gdy oboje byli uznani za niewinnych rozkładowi pożycia, nie są tak częste jak w sytuacji gdy wyłącznie jeden z małżonków został uznany winnym rozkładu pożycia, ponieważ zgodnie z art. 60 § 1 k.r.o. małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania wyłącznie jeśli znajduje się w niedostatku. Zaznaczyć należy, iż wbrew powszechnemu przekonaniu orzeczenie o wyłącznej winie jednego z małżonków w rozpadzie pożycia małżeńskiego nie powoduje automatycznie możliwości ubiegania się o ustalenie nierównych udziałów przy podziale majątku, oczywiście w niektórych sytuacjach te same okoliczności, które były podstawą ustalenia winy małżonka, mogą być jednocześnie podstawą ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym, tak będzie przykładowo w sytuacji, gdy tylko jeden z małżonków utrzymywał rodzinę, zaś drugi uzyskiwane wynagrodzenie wydawał na alkohol czy też używki, jednakże jeśli powodem orzeczenia rozwodu z winy jednego małżonka była zdrada to ta okoliczność nie będzie mogła już powodować ustalenia, iż jeden z małżonków w większy sposób przyczyniał się do powstania majątku wspólnego niż drugi.
