Nieprawidłowe wykonanie umowy może prowadzić do wielu problemów, zarówno dla klienta, jak i dla wykonawcy. W takich sytuacjach często pojawia się pytanie o możliwość uzyskania odszkodowania. W Polsce istnieje kilka przypadków, w których można się domagać rekompensaty za nieprawidłowe wykonanie umowy.
Niewykonanie lub nienależyte wykonanie świadczenia
Pierwszym przypadkiem, w którym można ubiegać się o odszkodowanie, jest niewykonanie lub nienależyte wykonanie świadczenia wynikającego z umowy. Oznacza to, że strona zobowiązana nie wywiązała się ze swoich obowiązków lub wykonała je w sposób niezgodny z postanowieniami umowy. W takiej sytuacji druga strona może żądać naprawienia szkody powstałej na skutek tego niedoprecyzowania. Odszkodowanie może obejmować zarówno straty rzeczywiste, jak i utracone korzyści, które poszkodowany mógłby osiągnąć, gdyby umowa została prawidłowo wykonana.
Zasada winy jako przesłanka odpowiedzialności
W polskim prawie obowiązuje zasada winy jako przesłanka odpowiedzialności za szkodę wynikającą z nieprawidłowego wykonania umowy. Oznacza to, że odszkodowanie można uzyskać tylko wtedy, gdy strona zobowiązana zawiniła, czyli działała umyślnie lub z niedbalstwa. W praktyce oznacza to, że poszkodowany musi wykazać, iż druga strona nie dopełniła należytej staranności przy wykonywaniu swoich obowiązków. Jeśli jednak strona zobowiązana udowodni, że szkoda powstała z przyczyn od niej niezależnych lub w wyniku działania siły wyższej, może zostać zwolniona z odpowiedzialności.
Umowne wyłączenie lub ograniczenie odpowiedzialności
Warto pamiętać, że strony umowy mają możliwość umownego wyłączenia lub ograniczenia swojej odpowiedzialności za nieprawidłowe wykonanie umowy. Oznacza to, że nawet jeśli wystąpią okoliczności uprawniające do dochodzenia odszkodowania, może być ono niemożliwe do uzyskania lub ograniczone do określonej kwoty. Takie postanowienia są jednak nieważne w przypadku umyślnego działania lub rażącego niedbalstwa strony zobowiązanej. Ponadto, w umowach konsumenckich ograniczenie odpowiedzialności jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy nie narusza ono praw konsumenta wynikających z przepisów prawa.
