Często zdarza się tak, że w wyniku wypadku komunikacyjnego tracimy możliwość korzystania z naszego własnego samochodu, albowiem uszkodzenia jakich on doznał powodują, że stał się niejezdny. W takiej sytuacji zazwyczaj stajemy przed koniecznością najmu pojazdu zastępczego.
Na chwilę obecną funkcjonuje na rynku wiele firm oferujących najem pojazdu zastępczego, ale stojąc przed wyborem oferty należy sobie zadać pytanie czy możemy wybrać w ramach najmu dowolny pojazd i czy również cena najmu pojazdu za dobę może być dowolna. Oczywiście nie odnosi się to do sytuacji, gdy firma którą wybraliśmy oferuje bez kosztowy najem pojazdu polegający na zwolnieniu nas z obowiązku zapłaty przy jednoczesnym przejęciu od nas roszczenia względem ubezpieczyciela o zwrot kosztów najmu pojazdu, albowiem w takiej sytuacji to nie my będziemy dowodzić w sądzie, że żądanie zwrotu kosztów najmu pojazdu jest uzasadnione.
Istotnym jest to, że często podczas zgłaszania szkody ubezpieczycielowi sprawcy zdarzenia otrzymujemy od niego propozycję zorganizowania dla nas pojazdu zastępczego wraz z informacją, że w przypadku skorzystania z oferty innego przedsiębiorcy szkoda powstała z tego tytułu zostanie uwzględniona jedynie do określonej kwoty, odpowiadającej ofercie ubezpieczyciela. Jakkolwiek zrozumiałym jest, że dla każdego wypadek samochodowy jest sytuacją stresującą to jednak pomimo tego nie możemy takiej informacji zbagatelizować. Oczywiście nie musimy się decydować na skorzystanie z oferty ubezpieczyciela, ale przy wyborze innej oferty powinniśmy mieć na uwadze kwotę, która została nam przez niego wskazana. Istotnym w omawianym zagadnieniu jest również to, że decydując się na najem pojazdu zastępczego od firmy niezależnej od ubezpieczyciela nie możemy wybrać samochodu w klasie wyższej niż ta, do której należy nasz samochód i tak przykładowo jeśli pojazd uszkodzony należy do segmentu B, to jeśli chcemy uzyskać od ubezpieczyciela sprawcy wypadku pełen zwrot kosztów nie możemy wynająć pojazdu należącego do klasy C czy też D.
Przyczyną takiego stanu rzeczy jest to, że status prawny poszkodowanego z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej wiąże się nie tylko z uprawnieniami i roszczeniami, ale także ze szczególnymi obowiązkami, o których mowa między innymi w art. 826 § 1 Kodeksu cywilnego, oraz art. 16 ust. 1 pkt. 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Przepisy te nakładają na poszkodowanego obowiązek podjęcia działań zmierzających do zapobieżenia zwiększaniu się szkody i one stanowią rozwinięcie zasady współdziałania wierzyciela, którym w tym przypadku jest poszkodowany z dłużnikiem – zakładem ubezpieczeń wyrażonej w art. 354 § 2 Kodeksu cywilnego.
Sąd rozstrzygając sprawę będzie badał czy nasze zachowanie spełniło kryteria należytej staranności w zakresie dążenia do zminimalizowania rozmiarów szkody oraz współdziałania z pozwanym zakładem ubezpieczeń. W przypadku stwierdzenia przez Sąd, że swoim zachowaniem naruszyliśmy wyżej powołane zasady możliwym jest, że nasze żądanie zapłaty określonej kwoty nie zostanie w pełni uwzględnione ze względu na to, że nie pozostaje ono w normalnym związku przyczynowo skutkowym z wypadkiem.
Jeżeli zatem ubezpieczyciel proponuje – we współpracy z przedsiębiorcą trudniącym się wynajmem pojazdów – skorzystanie z pojazdu równorzędnego pod istotnymi względami pojazdowi uszkodzonemu, bądź zniszczonemu, zwłaszcza co do klasy i stanu pojazdu zapewniając pełne pokrycie kosztów udostępnienia, a mimo to poszkodowany zdecyduje się na poniesienie wyższych kosztów najmu innego pojazdu, koszty te w zakresie nadwyżki będą podlegały zwrotowi pod warunkiem, że poszkodowany wykaże szczególne racje przemawiające za uznaniem ich za celowe i ekonomicznie uzasadnione. Jeżeli istotne warunki najmu pojazdu zaproponowanego przez ubezpieczyciela czynią zadość potrzebie ochrony uzasadnionych potrzeb poszkodowanego, nie ma podstaw by obciążać osoby obowiązane do naprawienia szkody wyższymi kosztami związanymi ze skorzystaniem przez poszkodowanego z droższej oferty. Warto wskazać, ze odstępstwa od tej reguły nie uzasadniają drobne niedogodności o charakterze niemajątkowym, które przykładowo mogą się wiązać z nieznacznie dłuższym czasem oczekiwania na podstawienie samochodu
Decydując więc pomiędzy wyborem oferty ubezpieczyciela, a innego podmiotu oferującego najem pojazdu zastępczego warto się zastanowić jaką decyzję podjęlibyśmy w sytuacji, gdyby to na nas ciążył obowiązek pokrycia pełnej kwoty wynagrodzenia z tytułu najmu pojazdu, pozwoli nam to na zaoszczędzenie kwoty, którą musielibyśmy przeznaczyć na pokrycie tej części kosztów najmu pojazdu, które nie zostały uznane za pozostające w bezpośrednim związku przyczynowo skutkowym z wypadkiem.
